Notule

Sojawerkgroepvergadering

gehou om 10h00 op 7 Desember 2004 in die PNS-Raadsaal te Rivonia


  1. Opening

    Die vergadering word deur mnr Keun met gebed geopen.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, mnr GJH Scholtemeijer, heet almal hartlik welkom en in die besonder vir mnre Boshoff en Oberholzer, wat die Sojawerk­groepvergadering vir die eerste keer by­woon.

  3. Presensie

    Teenwoordig
    Mnr GJH Scholtemeijer PNS (Voorsitter)
    Dr J de Kock PNS
    Dr M Griessel PNS
    Mnr WF van Wyk PNS-Kontrakteur
    Mnr CL Grimbeek PNS-Kontrakteur
    Mnr E Maree PNS-Kontrakteur
    Mnr FAS Potgieter Graan SA
    Mnr H Agenbag PNS-Kontrakteur
    Mnr ID Lamprecht Departement Landbou, Omge­wing en Bewaring, Mpumama­langa
    Mnr GW Bührmann GW Bührmann Saad
    Mnr JC Lubbe Agriocare
    Mnr CJ du Plessis PNS
    Mnr L Killian PNS-Kontrakteur
    Mnr GP de Beer LNR-IGG
    Mnr PC Boshoff NWK Beperk
    Mnr LJ Oberholzer Monsanto
    Mnr G Keun OPOT
    Mev M du Preez Sekretaresse

    Verskonings
    Mnr C Havenga Agriocare
    Mnr AJ Pretorius LNR-IGG
    Mnr AJ van Vuuren NWK Beperk
    Mnr NJ Vermaak Graan SA
    Mnr A Bennet Monsanto
    Dr P van der Merwe LNR-IGG
    Dr H Loubser LNR-IGG
    Mnr KF Lawrance Departement Landbou- en Om­gewingsake, KwaZulu-Natal
    Mnr A Jarvie Pannar

  4. Personalia

    Die vergadering neem kennis van mnr Vermaak se on­gesteldheid en wens hom 'n spoedige beterskap toe.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar na die toevoeging en wysiging van die volgende besprekings-punte:

    • Item 10.8 – Navorsing – Dr Brand   (byvoeging)
    • Item 12.2 – Inligtingsdae Terugvoering: 2004 en Beplanning: 2005   (wysiging)

  6. Notule van die vergadering van 6 Oktober 2004

    Die notule is goedgekeur.

  7. Algemene oorsig

    1. Provinsies

      1. KwaZulu-Natal

        Mnr Du Plessis rapporteer dat KwaZulu-Natal gedurende die laaste maand goeie reëns gehad het, wat verligting gebring het na 'n baie droë seisoen tot dusver. Sojaboon­produsente het sowat 70% tot 80% van hulle aanplantings reeds voltooi. Hy sê volgens saadmaatskappye is daar heelwat meer sojaboonsaad as laas jaar in die provinsie verkoop en dat dit met sy waarneming strook. Mnr Lubbe beaam dit.

        Mnr Oberholzer noem dat sy maatskappy meer aggressief bemark het en meer saad as in die vorige seisoen hier verkoop het. Mnr Bührmann noem dat baie van sy kliënte teruggehoue saad aangeplant het. Hy sê aangesien dit in baie dele laat gereën het, die tendens is om meer sojabone as normaal te plant. Mnr Du Plessis sê dat hy oproepe van produsente uit verskeie streke ontvang het, wat hul teruggehoue saad wou laat skoonmaak.

      2. Mpumalanga

        Mnr Bührmann sê aangesien dit nou eers goed gereën het rondom Middelburg en suid daarvan, produsente nou eers soja's begin plant het. Hy sê sy waarneming is dat daar meer sojabone in Mpumalanga geplant is. Heelwat produsente plant eerder sojabone as droëbone aan. Dr De Kock sê hoewel daar steeds 'n mark vir droëbone is, sommige produsente hoër pryse wil hê as wat aangebied word.

        Mnr Van Wyk sê hy het ook kennis van heelwat produsente wat vanjaar sojabone in plaas van droëbone aangeplant het. Hy noem dat Lydenburg, Orighstad, Bronk-horstspruit en omstreke eers vanaf die vorige week goeie reëns begin kry het en derhalwe is daar nog min sojabone geplant. In die Hoëveld word nog heelwat lande gesien waar nog nie geplant is nie. Reënval in Mpumalanga wissel baie van streek tot streek.

      3. Noordwes

        Mnr Boshoff sê dat dit ook in die Noordwes Provinsie die vorige week eers begin reën het en dat sojabone 'n klein gedeelte van die totale aanplantings uitmaak. Mnr Potgieter noem dat daar ná die koringoes, baie produsente is wat eerder sojabone as mielies geplant het. Hy sê dat hy 'n groter sojaboonoes vir Noordwes verwag en dat daar nie 'n probleem met water­toekennings is nie.

        Mnr De Beer sê dat daar nie baie sojabone in die Potchefstroom- en Tarlton-gebiede is nie. In die Koedoeskop-gebied is daar wel baie meer sojabone aangeplant.

      4. Limpopo

        Mnr Potgieter noem dat sojaboon-aanplantings in die Limpopo Provinsie baie goed vorder, waar daar ook 'n groot uitbreiding verwag word. Mnr Van Wyk sê dat veral die suidelike deel van die Springbokvlakte 'n swak reënval gehad het. In die Palala-gebied het heelwat produsente grondbone vir sojabone "verruil". Mnr Van Wyk meld verder dat dit te warm vir suksesvolle sojaboonproduksie in die Pontdrift- en Weipe-areas is en dat hy dit oorweeg om die Snell-cultivar daar te toets. Hy sê hoewel die plante redelik goed dra, die hitte veroorsaak dat peule te na-aan die grond gedra word.

        Mnr Du Plessis sê dat hy navrae uit Marble Hall na mnr Van Wyk verwys het en dat daar ook belangstelling is om sojabone onder spilpunt na aan die Botswana-grens te plant.

        Mnr Bührmann noem dat baie produsente wat onder besproeiing plant, vanjaar nie saadmieliekontrakte gekry het nie en gevolglik sojabone geplant het. Die Voorsitter sê dat die kontrakteurs en ander belangegroepe van toe­tredende sojaboon-produsente kennis moet neem, ten einde die nodige ondersteuning te bied.

      5. Noord-Kaap

        Mnr De Beer noem dat daar blykbaar geen sojabone in die Hopetown-gebied aangeplant sal word nie. Dr De Kock sê dat daar op 28 Februarie 2005 bespreking gevoer sal word oor die moontlikheid van sojaboonproewe in die Noord-Kaap. Mnr Bührmann wys daarop dat daar sowat 15 jaar gelede geweldig baie sojabone in die Douglas-, Hopetown- en Luckhoff-areas geplant is.

        Die Voorsitter noem dat die PNS tans met Griekwaland-Wes Koöperasie en ander belangegroepe in gesprek is oor die moontlike hervestiging van sojaboon-produksie in GWK-bedieningsgebied. Dr De Kock is in hierdie verband besig om met die Universiteit van die Vrystaat en die LNR-IGG te onderhandel.

      6. Vrystaat

        Mnr Maree sê dat daar baie sojabone in die Oos-Vrystaat aangeplant behoort te word, veral vanaf Ficksburg na Ladybrand, maar dat die reënvalpatroon baie wisselvallig is, soos in die res van die Vrystaat. Hy noem dat dit veral in die Ficksburg-omgewing baie droog is. Die algemene belangstelling om sojabone in die Vrystaat te plant, is egter steeds goed.

        Mnr Lubbe noem dat daar goeie reëns in die Vrede-, Frankfort- en Ascent-omgewings geval het. Hy sê dat daar in die Viljoenskroon-, Vredefort- en Koppies-omgewings baie belangstelling in sojabone is. Hy noem dat sy onderneming saam met die Oos-Vrystaat Kaap Koöperasie werk om sojaproduksie in Aliwal-Noord te bevorder. In die Noordoos-Vrystaat en Noordwes-Vrystaat is vanjaar meer aanplantings as verlede jaar gedoen.

        Die Voorsitter verneem van mnr Lubbe na vordering met die Snell-cultivar. Mnr Lubbe sê dat daar aan die einde van Desember en vroeg in Januarie, sojabone van die Snell-cultivar in Newcastle gestroop sal word en dat twee oeste in die seisoen steeds haalbaar is. Ondanks haelskade in die gebied, het die sojabone baie goed herstel. Hy sê dat die Argentyne ook vind dat die vinniger cultivars hoër opbrengste lewer waar probleme met sclerotinia ondervind word.

      7. Oos-Kaap

        Mnr Killian noem dat dit gedurende Oktober en November baie droog was in die Oos-Kaap. Dit het eers aan die einde van November sporadies begin reën en die Tsitsikamma het onlangs baie goeie reëns gehad. Twee produsente in die Gamtoos­vallei het hul na sojaboonproduksie gewend, asook 'n produsent in die Ugie / Maclear area en twee in Cradock.

        Mnr Killian sê dat die Provinsiale Departement van Land­bou, Oos-Kaap beplan om drie 2ha blokke onder sojabone vir opkomende produsente in die Oos-Kaap aan te plant asook 30ha by Lusikisiki en 24ha onder besproeiing naby King William's Town. Hy sê hy verwag 'n aanplanting van rondom 500ha sojabone in die Oos-Kaap. Fat Belly in Oos-Londen gaan blykbaar vanaf Desember 200 ton sojabone per maand aankoop. Hy noem ook dat die Provinsiale Departement van Landbou blykbaar 'n oliepers bekom het.

      8. Suidwestelike Distrikte

        Mnr Grimbeek noem dat daar in die algemeen min reëns gedurende Oktober en November in die Suidwestelike Distrikte geval het. Hy sê dat daar 'n goeie belang-stelling vir sojaboonproduksie onder produsente heers, maar dat daar moeite ondervind is om geskikte saad te bekom. Aanplantings is in die omgewings van Heidelberg, Rivers­dal en Gouritsrivier, George en Knysna gedoen. Sowat 140ha is in totaal geplant en die aanplantings lyk tans baie goed.

      9. Gauteng

        Mnr Van Wyk noem dat daar sowat 30% meer sojabone as laas jaar in Gauteng aangeplant is.

    2. Oesskatting

      1. Oes- en oppervlakteskatting ten opsigte van Limpopo, Noordwes Provinsie en die Vrystaat

        Die Oesskattingskomitee se jongste verslag soos op 2 Desember 2004 gepubliseer, word uitgehandig. Die finale gepubli­seerde oppervlakteskatting vir die 2003/2004-plantseisoen, is 135 000ha. Die hersiene voorneme om te plant ten opsigte van 2005, is 155 000ha.

      2. Weer- en klimaatsvooruitskouing vanaf GSA

        Die "Mielievisie No 64" is vir kennisname by die sakelys ingebind en die vooruitsigte vir die res van die seisoen word bespreek.

    3. Mikpunte: 2005, 2010 en 2020

      1. Drie-jaar vooruitskatting

        Die Voorsitter noem dat die amptelike plantvoornemens reeds meer as die Sojawerkgroep se mikpunt van 150 000ha vir 2005 plantseisoen is, naamlik sowat 155 000ha.

        Daar word volstaan by die mikpunt van 150 000 ha vir 2005.

  8. Markaangeleenthede

    1. Huidige prys van sojabone – internasionaal en plaaslik

      Dr Griessel deel die jongste afgeleide pryse met die vergadering. Ondergenoemde gelande prys en wisselkoers is soos op 6 Desember 2004. Die gelande sojaboonprys te Durban is R1 543,00 / ton waarvan die afgeleide produs­enteprys R1 440,00 / ton is.

      Dr Griessel noem dat die totale wêreldproduksie van sojabone in 2003/2004 as gevolg van swak klimaats­toestande, in die orde van 195 miljoen ton was.

      Dr Griessel meld verder dat goeie klimaatstoestande in 2004/2005 die wêreld-produksie tot 222 miljoen ton kan laat toeneem. Tesame met die versterking in die wissel­koers, laat voorgenoemde faktor die lokale produsente­pryse aansienlik daal. Sojaboonroes wat reeds in vyf Amerikaanse state geïdentifiseer is, kan selfs verder bydra tot 'n meer gunstige uitwerking vir die plaaslike sojaboon­produsente.

      Waarde van sojabone afgelei van sojaboon-oliekoek (47% proteïen) geland Durban soos op 6 Desember 2004
      Verskeping: R1 543   |   Wisselkoers: R5.75/US$
      Geland Durban 47% proteïen oliekoek 1 543.00
      Spoorvrag na Randfontein 170.00
      1 713.00
      Waarde van volvetsoja 110% R1 884.00
      Min koste om sojabone na volvetsojabone te verwerk 444.00
      – Vervoerkoste na volvet-aanleg 70.00
      – Stoorkoste 60.00
      – Rente 12% (6 maande) 94.00
      – Ekstrusiekoste 130.00
      – 5% ekstrusieverlies 90.00
      Afgeleide produsenteprys vir sojabone – R/ton R1 440.00

    2. SAFEX

      Mnr Du Plessis noem dat daar baie min sojabone op SAFEX verhandel. Daar was onlangs 'n aanbod vir lewering met oestyd, vir R1 750 / ton tot R1 780 / ton. Hy sê daar word verwag dat die verhoogde insetkoste as gevolg van roes in Amerika, 'n daling van ongeveer 2 miljoen ha sojabone aldaar kan veroorsaak. Hy sê volgens graan­bemarkers behoort die sojaboonpryse vir die volgende bemarkingseisoen, rondom R1 720 / ton te stabiliseer.

  9. Produsente-aangeleenthede

    1. KwaZulu-Natal

      1. Super Sojakompetisie – terugvoering

        Mnr Du Plessis noem dat die Noordelike streek van KwaZulu-Natal sowat twee maande gelede besluit het dat hulle met die Super Sojakompetisie sal voortgaan. Die Suidelike streek het die vorige dag besluit dat hulle met die kompetisie voortgaan. Die Departement van Landbou, KZN wil die kompetisie gebruik om die groot aantal tegnici in sy diens in sojaboonproduksie op te lei, veral om opkomende produsente vanaf die daaropvolgende jaar by die kompe­tisie betrokke te kry.

      2. Produsente-aangeleenthede: rapportering

        Mnr Du Plessis noem dat hy binnekort 'n afspraak met Graan SA se personeellid het, wat gemoeid is met die ontwikkeling van opkomende produsente in dié streek. Dié persoon se betrokkenheid by sojabone sal dan ook bespreek word. Die Voorsitter noem dat daar 'n gesprek met mnr Steve Shone van Graan SA sal plaasvind om te bepaal hoe die PNS en Graan SA met die bemagtiging van opkomende produsente hande kan vat.

        Mnr De Beer sê dat die proewe te Dundee, Vryheid, Cedara en Normandien sal voortgaan. Hy sê dit bekommer hom dat mnr Lawrance laat blyk het dat hy onseker is of hy kapasiteit het om al die werk te behartig. Mnr Du Plessis noem dat mnr Lawrance tydens 'n onlangse vergadering in Dundee gesê het dat hoewel die tegnikus wat die proewe geplant het nou weg is, daar 'n ander tegnikus beskikbaar gestel sal word om met die proefwerk te help. Beamptes in Newcastle, Normandien en Vryheid het aangebied om die nuwe tegnikus by te staan.

        Die Voorsitter sê dat die afwesigheid van mnr Lawrance 'n konstruktiewe gesprek oor hierdie aangeleentheid bemoeilik en doen 'n ernstige beroep op elke lid om die vergaderings gereeld by te woon.

      3. Navorsing

        In mnr Lawrance se afwesigheid, is daar geen mededeling oor navorsingswerk in KwaZulu-Natal nie.

        Mnr Du Plessis doen aan die hand dat 'n navorsings­afdeling op die PNS-webwerf geskep moet word, met inbegrip van kontakbesonderhede van kontrakteurs en ander belanghebbende persone. Mev Du Preez noem dat sy besig is om 'n lys van navorsingsprojekte op te stel, wat binnekort op die webwerf sal verskyn.

        Dr De Kock noem dat die LNR-IGG met die PNS se webbladsy gekoppel is. Hy meld dat die Roestaakspan 'n nuwe blad oor sojaboonroes by die LNR-IGG se webwerf gaan voeg, met 'n skakel na die PNS se webwerf.

    2. Mpumalanga

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk noem dat nasionale cultivarproewe te Groblersdal, Lydenburg, Wonderfontein, Kinross en Delmas in same­werking met mnr De Beer (LNR-IGG) gedoen word. Daarbenewens word die volgende navorsingswerk te Lydenburg gedoen:

        • Drie maatskappye se blaarbespuitingsmiddels word getoets vir verhoogde opbrengste; en
        • 'n Entingsproef met verskillende entingsprodukte.

        Mnr Lamprecht sê dat sy Departement 'n cultivar­strookproef asook 'n mikro-organisme strookproef in Ohrigstad aangeplant het. Dit word beplan om dieselfde proewe in Volksrust te herhaal. 'n Mikro-organisme strook­proef word ook vir Lydenburg beplan. Mnr Van Wyk sê dat die mikro-organisme strookproewe basies die invloed van vrylewende organismes op peste soos aalwurm probeer bepaal. Sekere proewe, maar veral dié te Kinross is deur muise beskadig.

    3. Noordwes provinsie

      1. Navorsing

        Mnr De Beer noem dat die LNR-IGG die volgende projekte in die Noordwes Provinsie behartig:

        • Lichtenburg: 'n Cultivar- en Strookproef;
        • Beestekraal / Koedoeskop: Cultivarproewe;
        • Brits: Cultivarproewe;
        • Rustenburg (Rustig): Cultivarproewe sal geplant word; en
        • Potchefstroom: 90cm- en 45cm-ry proewe is onder besproeiing en droëland geplant. Hoewel die duiwe dit erg verniel het, is die proewe oorgeplant. Twee strookproewe onder droëland en besproeiing is ook aangeplant.

        Mnr De Beer sê dat die ontledingsresultate van grond­monsters wat te Warmbad geneem is, volgens mnr Chris Sonnekus glad nie reg is nie. Volgens mnr Sonne-kus se ontledings, is die monster se fosfaatlesing 12 tot 14 dele per miljoen. Die gronde te Warmbad en Brits is in elk geval bemes. Mnr De Beer sê dat die monsters deur die LNR-IGG ontleed word. Mnr Van Wyk noem dat die Arcadia-gronde se fosfor-inhoud as 'n reël laag is, maar dat 'n lae lesing op swaar Arcadiagronde nie 'n wesenlike effek op die plante het nie. Hy sê hy reken dat die lae fosforlesing iets te doen mag hê met die ekstraksie van fosfor uit die gronde.

        Mnr Lubbe noem dat die mikro-organisme, pseudomonas, op plantwortels gevind is wat fosfaat vir plante opneem­baar maak en meld dat in die Springbokvlakte sonder bemesting geplant word.

        Dr De Kock sê waar daar drie ton per hektaar sojabone gestroop word by gronde met 2 dele per miljoen fosfaat, moet daar fout wees en is die ontledingstegnieke waar­skynlik ontoereikend.

        Mnr Bührmann sê dat relatiewe hoë opbrengste by lae fosfaatlesings op nuwe gronde moontlik is, maar dat her­haalde aanplantings met wisselbou op dieselfde gronde, wesenlike laer opbrengste tot gevolg sal hê.

        Die Voorsitter sê dat die nasionale cultivarproewe se ontledingsresultate op 'n gepaste tyd beskikbaar gestel moet word. Hy sê dat dit sal loon om ontledings van swaarder gronde by ten minste twee laboratoria te laat doen. Mnr De Beer sê dat die LNR-IGG vroeg aanstaande jaar die nasionale cultivarproewe weereens saam met die kontrakteurs sal besoek en dat ontledingsresultate teen April 2005 beskikbaar sal wees. Die Voorsitter noem dat alle grondmonsters reeds geneem moes gewees het.

        Mnr Van Wyk sê daar is enkele lokaliteite waar grond­monsters nie geneem is nie en dat ontledings daarvan nie gedurende middel Desember tot middel Januarie sal kan plaasvind nie, omdat die laboratoria dan sluit.

        Dr Griessel sê die doel van grondontledings is om die voedingstofvlakke van persele te bepaal, ten einde soja­boonproduksie te optimaliseer. Mnr Agenbag noem dat alle persele in die Wes-Kaap sowat drie tot vier maande voor planttyd besoek word om onder andere grondmonster­resultate betyds beskikbaar te hê. Hy noem dat monster­diepte 'n groot verskil in lesings veroorsaak en dat dit soms raadsaam is om lesings op twee dieptes te kry.

        Besluite:

        1. Dat ontledings van swaarder gronde by ten minste twee laboratoria gedoen sal word.

          Kontrakteurs

        2. Dat kennis geneem word dat die LNR-IGG vroeg aan­staande jaar die nasionale cultivarproewe weereens saam met die Kontrakteurs sal besoek en dat grondont­ledings­resultate teen April 2005 beskikbaar sal wees.

          Mnr De Beer
          Kontrakteurs

    4. Limpopo

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk noem dat hy die volgende navorsingswerk in Limpopo behartig:

        • Towoomba: 'n Cultivar- en Strookproef met rywydtes; en
        • Palala: 'n Cultivar- en Strookproef met rywydtes.

        Mnr Bührmann verneem of die plantestand volgens ry­wydtes aangepas word. Hy sê dat die opbrengs verhoog kan word met meer plante per hektaar. Mnr Van Wyk sê dat die plantestand per oppervlakte-eenheid nie aangepas word volgens die variasie in rywydtes nie.

        Dr De Kock sê dat mnr Van Wyk dieselfde aantal plante per hektaar plant, met verskillende ruimtelike spasiërings. Onder hoë potensiaal toestande soos uitgewys in mnr Kil­lian se navorsingswerk, word daar bepaal wat die optimum produksie­toestande van sojabone onder verskillende plantpopulasies per hektaar is. Die optimum spasiëring van plante tussen en binne-in die rye word sodoende afgelei, gebaseer op die beste opbrengs.

        Die Voorsitter verwys na die vorige notule, waar mnr Bühr­mann melding gemaak het van 'n mnr Van As (ex Universiteit van die Noorde) se vroeëre sojaboon-proefwerk, waarvan die data waarskynlik nog van die Universiteit bekom kan word. Hy reël dat mnr Keun dit opvolg.

        Besluit:

        1. Dat navraag gedoen sal word na die data van ene mnr Van As se sojaboonproefwerk wat vroeër onder die vaandel van die Universiteit van die Noorde gedoen is.

          Mnr Keun

    5. Vrystaat

      1. Navorsing

        Mnr Maree noem dat hy beplan het om vier bemesting­strookproewe te plant, wat as gevolg van die hitte nie kon realiseer nie. Hy sê dat die LNR-IGG beplan het om nege cultivarproewe in samewerking met die koöperasies te plant, maar dat daar as gevolg van die droogte, slegs drie van die proewe geplant kon word.

        Mnr De Beer sê dat daar nog nie genoeg reën op Hoopstad en Viljoenskroon geval het, om proewe te plant nie. Griekwaland-Wes Koöperasie sal die cultivarproef te Lück­hoff waarskynlik eersdaags plant. Hy meld dat die volgende proewe reeds geplant is:

        • Ficksburg: Cultivarproef met 'n Rywydte proef;
        • Glen: Twee cultivarproewe en twee rywydteproewe (droëland en besproeiing);
        • Frankfort: Cultivarproef;
        • Reitz: Cultivarproef;
        • Bethlehem: Cultivarproef; en
        • Vrede: Cultivarproef.

        Mnr Bührmann sê dat dit straks nie te laat is om vinniger groeiers in die Vrystaat te plant nie. Hy sê dat die insluiting van kortgroei-cultivars in die nasionale cultivarproewe 'n goeie aanduiding kan gee van wat in 'n laat seisoen daar­mee bereik kan word, versus die konvensionele cultivars. Die Voorsitter stel die argument oop vir bespreking.

        Mnr Killian noem dat vinniger groeiers neig om kleiner plante te lewer, wat selfs kleiner groei hoe later dit in die plantseisoen aangeplant word, met gevolglike laer op­brengste. Daarom moet nouer rye vir hierdie cultivartipes aangeplant word om vir laer opbrengste te kompenseer.

        Dr De Kock sê dat dit nie wenslik is om 'n cultivarproef te gebruik om 'n plant-datumbeginsel uit te wys nie. Hy wys daarop dat 'n cultivarproef op die regte plant-datum gevestig moet word, om mislukking daarvan as gevolg van byvoorbeeld rypskade (teen groot kostes) te verhoed. Hy sê dat dit gepas sal wees om plantdatumproewe in geselekteerde lokaliteite te doen. Hy skets dat vantevore daar drie sojabooncultivars in die tweede week van Januarie by Nampo Oesdag plaas te Bothaville gevestig is. Aangesien dit gelukkig eers in Mei geryp het, kon 'n oes van 2,7 ton / ha gerealiseer word.

        Die Voorsitter verneem wat die riglyne in hierdie verband vir nasionale cultivar-proewe is. Mnr De Beer noem dat die norm van die betrokke gebied gevolg word. Dr Griessel noem dat dr Michiel Smit (voorheen van die LNR-IGG) met die SOYGRO-model aangetoon het, wat die opbrengs­verskille van cultivars by verskillende plantdatums is.

      2. Oos-Vrystaat

        Die aangeleentheid staan oor.

      3. Sentraal-, Noordwes- en Suidoos-Vrystaat

        1. Algemeen - terugvoering ten opsigte van soja­boonaanplantings in Mosambiek

          Die aangeleentheid staan oor.

        2. Moontlikheid van 'n verhandelingsbasis vir soja­bone op grond van proteïenwaardes: GSA Olie­sade­werk­groep

          Die aangeleentheid staan oor.

    6. Oos-Kaap

      1. Navorsing

        Mnr Killian noem dat die volgende navorsingswerk in die Oos-Kaap gedoen word:

        • Bathurst: 'n Nasionale cultivarproef (per hand geplant en geoes);
        • Alexandria: Wisselbouproef; en
        • Alexandria: Planttydproef.

    7. Suidwestelike Distrikte

      1. Navorsing

        Mnr Grimbeek meld dat die volgende navorsingswerk by die Outeniqua-proefplaas te George behartig word:

        • Nasionale cultivarproef (10 November geplant);
        • Plantdatumproef met 12 cultivars (met vroeë, medium en medium-lang cultivars; plantdatums vanaf 15 Ok­tober tot middel Desember);
        • Spasiëringsproef met bogenoemde cultivars (300 000, 350 000 en 400 000 plante per hektaar);
        • Volbesproeiingsproef (Sprinkelbesproeing) en Droë­land­proef met bogenoemde cultivars; en
        • Spasiëringsproef (met 2 bepaalde en 2 onbepaalde groeiwyse cultivars in 20cm, 40cm en 60cm rye).

      2. Inligting, Weskus produsente – terugvoering

        Die aangeleentheid staan oor.

    8. Gauteng

      1. Navorsing

        Mnr Van Wyk noem dat die volgende navorsingsproewe in Gauteng gedoen word:

        • Entingsproewe (28 verskillende behandelings);
        • Gipsproewe; en
        • Bronkhorstspruit: bemestingsproewe.

    9. Noord-Kaap

      1. Navorsing

        Mnr De Beer noem dat daar in die Noord-Kaap slegs 'n cultivarproef op Vaalharts gedoen word.

    10. Algemeen

      1. Biodiesel – terugvoering

        Mnr Lubbe noem dat Sasol se Raad van Direkteure blyk­baar gedurende Maart 2005 'n siening sal neem oor die vervaardiging van biodiesel uit sojabone. Hy sê daar heers in die algemeen 'n gees van optimisme in hierdie verband. Hy noem dat Sasol wel gebruik wil maak van spaar­kapasiteit wat by bestaande oliepersers bestaan.

        Mnr Du Plessis sê dat dieselmaatskappye blykbaar inmeng van tussen 3% en 5% biodiesel sal aanvaar. Hy noem dat die aanwending van gebruikte eetbare olies ook tans oorweeg word. Mnr Lubbe meld dat daar ongelukkig negatiewe seine daaroor uitgestuur word, soos in 'n artikel deur dr Purchase (Graan SA) en 'n gepubliseerde model van 'n sekere professor van die Universiteit van Pretoria.

        Die Voorsitter versoek mnr Potgieter om die artikel van dr Purchase na te spoor en dit aan hom te besorg. Mnr Du Plessis noem dat die hoë olieprys aanleiding gegee het tot ondersoeke na alternatiewe brandstowwe soos die pro­duksie van methanol uit suikerriet en ethanol uit mielies.

        Besluit:

        1. Dat mnr Potgieter 'n kopié van die artikel waarin dr Purchase se stellings in die SA Graan oor die beskik­baarheid van sojabone vir biodiesel voorkom, aan die Voorsitter sal besorg.

          Mnr Potgieter

      2. Produksiekostevergelyking tussen droëland-mielies en -sojabone – gesprek met mnr Joubert

        Die Voorsitter bedank iedereen wat insette tot die produksiekostevergelykings gemaak het. Mnr Keun meld dat die Universiteit van die Vrystaat ongelukkig nog geen inligting aan die PNS verskaf het nie. Die Voorsitter sê dat, veral waar sojabone in nuwe gebiede bevorder wil word, produsente daarin belangstel om te weet wat die pro­duksiekoste van sojabone in vergelyking met ander gewasse in die gebied is.

        Die Voorsitter verwys na mnr Deon Joubert se kom­mentaar soos by die sakelys ingebind. Hy sê die ideaal is om vir elke sojaboon-produserende streek, produksie-kostevergelykings te doen van gevestigde gewasse in die streek, vergeleke met dié vir sojabone. Verteenwoordig­ende gebiede waar sojaboon-produksie prominent is en ook gebiede waar sojabone gevestig wil word, sal by die model ingebou word. Die Voorsitter sê dat hy die werkgroep op hoogte sal hou van die PNS se hantering van die aangeleentheid.

      3. Sleepstroper

        Mnr Killian sê dat die sleepstroper tans onder dak op 'n plaas staan en dat dit waarskynlik volgende deur 'n sojaboon­produsent te Bathurst gebruik sal word. Die Voorsitter beklemtoon dat mnr Killian volle verantwoorde­likheid van die sleep­stroper dra en dat dit getrou gediens moet word. Mnr Bührmann noem dat sy broer steeds sy sojabone met 'n Slatterystroper stroop, waarvan geringe aanpassings gemaak is.

        Die Voorsitter sê die sleepstroper is juis omgebou om 'n bekostigbare stroper te bied, waar produsente tot sowat 50ha wil stroop. Hy noem dat 'n persoon daarin belangstel om sleepstropers te bou en verneem van mnr Bührmann of hy die persoon na sy broer kan verwys om idees te bekom. Mnr Bührmann sê dat dit in orde is. Mnr Du Plessis sê dat hy ook daarin belangstel om dit te besigtig. Die Voorsitter versoek mnr Keun om die nodige reëlings in dié verband te tref.

        Besluit:

        1. Dat reëlings getref sal word om die voornemende soja-stroperbouer en mnr Du Plessis met mnr Bührmann se broer in aanraking te bring, vir besigtiging van sy aange­paste sojaboonstroper.

          Mnr Keun

  10. Navorsing

    1. Nasionale cultivarproewe

      Mnr De Beer noem dat Syngenta geen SCS1-saad beskikbaar gehad het nie, maar dat hy onlangs van hierdie saad van 'n kommersiële aanplanting te Palala bekom en skoongemaak het. Hy meld dat die LNR-IGG dertig sojabooncultivars in 'n cultivarproef hanteer. Heelwat nuwe cultivars is vir registrasie aangebied en daar word voorsien dat die proef van 36 tot 40 cultivars sal toeneem.

      Mnr De Beer sê dat medewerkers egter in die algemeen nie ten gunste is van sulke groot proewe nie. Snell word nie by die cultivar­proewe ingesluit nie, maar is by fase 1 geakkommodeer. Hy noem dat dit bloot om praktiese redes gedoen word, aangesien die proefstruktuur eenhede van byvoorbeeld 30 en 36 cultivars gerieflik en ekonomies kan hanteer. Hy bevestig teenoor die Voorsitter dat die PNS 'n maksimum van 36 cultivars vir insluiting by cultivarproewe daargestel het.

      Dr Griessel noem dat SCS1 die beste by Outeniqua gevaar het, maar dat hierdie cultivar nie by die "lys" ingesluit is nie. Mnr De Beer noem dat Syngenta die cultivar by die nasionale cultivarproewe ingeskryf het, sonder dat daar enige saad beskikbaar was. Die skoongemaakte SCS1-saad is toe ingesluit. Mnr De Beer sê dat Syngenta weer daarvan wil produseer. Mnr Grimbeek noem dat SCS1 by sy cultivarproewe te Outeniqua ingesluit is.

    2. Cultivar Snell

      Mnr Lubbe noem dat die Snell aanplantings wat op 2 September 2004 begin plant is, vanaf einde Desember gestroop kan word. Daar was ongelukkig nie genoeg vog nie. Die cultivar is ook onder besproeiing by mnr Jurg van Niekerk in Limpopo, asook Thabazimbi en Vrede geplant. Kennis word geneem dat mnr Grimbeek Snell by strook­proewe en 'n 15 ha-aanplanting geakkommodeer het.

      Mnr Lubbe noem dat groter produsente wat probleme met hael gehad het, onlangs navrae oor Snell gerig het. Kommersiële aanplantings van Snell word onder meer te Viljoenskroon, Frankfort en Reitz gedoen. Ná die haelskade in die Vrystaat, hoop hy om teen die einde van Desember steeds 1,5 tot 1,7 ton / ha op 70ha droëland te stroop. Daar sal onmiddellik weer op dieselfde gronde geplant word. Hy skryf die korter stand grootliks aan droogte toe en noem dat die plante in die natter dele hoër gegroei het. Die betrokke versekeringsmaatskappy is tans met proewe besig om te bepaal of Snell vir 'n spesiale versekerings­premie kan kwalifiseer.

      Mnr Lubbe sê dat daar verwag is dat die vroeë aan­plantings op 5½ tot 6 weke sou begin blom, maar dat dit as gevolg van kouer toestande vier weke geneem het om deur die grond te breek en eers op sewe weke begin blom het. Hy sê die motief was om te bepaal of daar 'n verskil in hoogte en opbrengs by vroeë aanplantings sou wees en of 'n tweede oes afgehaal sou kon word.

    3. Cultivarevaluasiekomiteevergadering: terugvoering

      Geen bespreking.

    4. Roes

      1. Roes te Ermelo en Amersfoort

        Mnr Du Plessis bevestig dat roes laat in die seisoen positief in die Amersfoort-area geïdentifiseer is en dat me Eve du Preez daaroor ingelig was. Die Voorsitter versoek dr De Kock om dringend met drr McLaren en Purchase in gesprek te tree, sodat die roes-identifikasieprobleem in Mpumalanga betyds aangespreek kan word. Dr De Kock noem dat roes ook positief in die Makhatini-vlakte geïdentifiseer is.

        Besluit:

        1. Dat dr De Kock dringend met drr McLaren en Purchase in gesprek sal tree, sodat die roes-identifikasieprobleem in Mpuma­langa betyds aangespreek kan word.

          Dr De Kock

      2. Verslag oor roes in KwaZulu-Natal

        'n Verslag oor die "Effect of plant population, row spacing and cultivar architecture on yield, lodging, rust and soil moisture levels of soybeans" deur mnre KF Lawrance en L Killian is by die sakelys ingebind. Die Voorsitter reël dat die verslag na die Tegnologiekomitee verwys word.

        Besluit:

        1. Dat die verslag van mnre KF Lawrance en L Killian oor die "Effect of plant population, row spacing and cultivar architecture on yield, lodging, rust and soil moisture levels of soybeans" na die Tegnologiekomitee verwys word.

          Mnr Keun

      3. Inligting vanaf Roestaakspan

        Dr Purchase (Voorsitter: Roestaakspan) het per e-pos laat weet dat die sojaboonroes wat in die Makhatini-vlakte geïdentifiseer is, 'n inokulasiebron vir veral die KwaZulu-Natal-omgewing kan wees. Inligting van 'n ooreenkoms tussen publieke en privaatsektore in die VSA, is ook by die sakelys ingebind. Met die ooreenkoms word beoog om planttelers in staat te stel om meer doelmatig en akkuraat vir roesweerstand te kan teel.

        'n Persverklaring van die USDA oor die roesdilemma in die VSA, is ook by die sakelys ingebind. Dr De Kock sê dat die Sojawerkgroep graag op hoogte sal wil bly van Monsanto se werk in die VSA, ten opsigte van die identifisering van die loci van roesweerstandbiedende gene, deur gebruik­making van genetiese merkers.

        Besluit:

        1. Dat Monsanto versoek word om die Sojawerkgroep op hoogte te hou van Monsanto se werk in die VSA, ten opsigte van die identifisering van die loci van roesweer­standbiedende gene, deur gebruikmaking van genetiese merkers.

          Mnr Keun

    5. Sclerotinia

      1. Proefwerk – terugvoering, vergadering van 17 Sep­tember 2004

        'n Notule van die Sclerotinia-werkgroep vergadering gehou op 17 September 2004, is by die sakelys ingebind. Dr De Kock noem dat daar huidig slegs 'n paar persone navorsing op sclerotinia doen. By sojabone is dit prof Neil McLaren (LNR-IGG / UVS) en mnr Henk van der Westhuizen (Philagro). By sonneblom is dit dr Deirdre Fourie.

        Dr McLaren behartig 'n sojaboon-cultivarproef te Potchef­stroom en Bethlehem wat op drie datums aangeplant en kunsmatig besmet word. By dieselfde terrein word verskillende middels op 'n aantal cultivars toegedien.

        Mnr Van der Westhuizen doen 'n proef op Koster en het via die PNS aansoek gedoen vir 'n verandering in registrasie van Sumislex, naamlik as 'n korrektiewe beheermiddel in plaas van 'n voorkomende beheermiddel. Met Sumislex moet die hele plant benat word. Mnr Van der Westhuizen beplan om by 'n medewerker, twee behandelings met Sumislex deur middel van spilpuntbesproeiing toe te pas. Die Registrateur van Wet 36 het bevestig dat residu­bepalings nie nodig is nie.

        Die Voorsitter noem dat die PNS dr De Kock aangewys het om die sclerotinia-projek te bestuur. Alle navrae en mededelings ten opsigte van sclerotinia moet dus in die toekoms met dr De Kock opgeneem word.

        Besluit:

        1. Dat alle navrae en mededelings ten opsigte van sclerotinia voortaan met dr De Kock opgeneem sal word.

          Dr De Kock

      2. Beskikbaarstelling van ultra-kort sojabooncultivar (Snell) vir insluiting in sclerotinia-proef

        Dr De Kock sê dat dr McLaren 'n volledige cultivarproef met drie verskillende plantdatums te Potchefstroom en Bethlehem behartig, wat onder meer kunsmatig besmet word. Hy noem dat dit by die vorige vergadering gemeld is dat Snell wel by die nasionale cultivarproewe ingesluit sou word, maar dat dit nou blyk dat Snell slegs by fase 1 ingesluit word. Hy sê indien Snell nie by die eerste plantdatum ingesluit is nie, moet daar gepoog word om dit by die tweede en derde plantdatums in te sluit.

        Besluit:

        1. Dat Dr De Kock sal poog om te reël dat die cultivar Snell by die verskillende plantdatums van die nasionale cultivar-proewe ingesluit word.

          Dr De Kock

    6. Aalwurmnavorsing

      Die aangeleentheid staan oor.

    7. Navorsingsprojekte – 2005

      Die PNS se Sojaboon-navorsingsprojekte vir 2005 is vir kennisname by die sakelys ingebind.

    8. Terugvoering – Dr Brand

      Dr Griessel noem dat hy Dr Brand ingelig het oor die behoefte om die effek van heel, onbehandelde sojabone en fababone in 'n volstruisvoedingsproef te ondersoek. Dr Brand glo egter dat canola nie effektief vir volstruisvoeding aangewend sal kan word nie. 'n Navorsingsvoorlegging in hierdie verband word van dr Brand ingewag.

  11. Saad

    Die aangeleentheid staan oor.

  12. Tegnologie-oordrag

    1. NAMPO-Oesdag

      Die vergadering neem kennis van die NAMPO-Oesdag, wat vir 17 tot 20 Mei 2005 geskeduleer is.

    2. Inligtingsdae 2004 – terugvoering en beplan­ning, 2005

      Kennis word geneem van die volgende datums:

      Inligtingsdae, 2004
      Sojaboon-inligtingsdag (Harrismith) Geskeduleer vir einde Oktober / begin November: het nog nie plaasgevind nie
      Sojaboon-inligtingsdag (Alexandria) 12 Oktober: swak bywoning gehad
      Sojaboon-inligtingsdag (Bathurst) 13 Oktober: swak bywoning gehad

      Mnr Killian noem dat daar een kommersiële aanplanting te Bathurst beloof te wees. Hy sê dat produsente aangedui het dat die inligtingsdae eerder in die middae, ongeveer 16:00 gehou moet word.

      Die Voorsitter versoek mnre Bührmann, Lubbe en andere wat ander inligtingsdae as dié van die PNS hou, om dit onder die PNS se aandag te bring. Hy meld dat die PNS-kantoor 'n stelsel wil ontwikkel om alle moontlike belang­stellendes van die inligtingsdae kennis te gee.

      Inligtingsdae, 2005
      24 Februarie 2005 LNR-IGG Opedag
      13-14 September 2005 Super Sojakompetisie

      Besluit:

      1. Dat die Kontrakteurs, LNR-IGG en ander ondernemings voor of op 24 Januarie 2005, 'n skedule van hulle inligtingsdae aan die PNS-kantoor sal verstrek.

        Kontrakteurs
        LNR-IGG
        Ander belangegroepe

    3. Sojaboonforum

      1. Terugvoering van vergadering van Sonneblom- en Sojaboonforum

        Die Forum het geen sake na die Sojawerkgroep verwys nie.

      2. Sake om na die volgende Forumvergadering te verwys

        Geen.

  13. Ander sake

    1. Inligting vir plasing op die webtuiste

      Die Voorsitter noem dat die notules slegs in Afrikaans op die PNS-webwerf geplaas word. Mev Du Preez sê die Bemarkingskomitee het besluit dat lede van die werkgroep belangrike inligting wat deur die Sojawerkgroep bespreek word en wat hulle ook in Engels op die webwerf wil plaas, moet identifiseer en onder die aandag van die PNS moet bring.

      Besluit:

      1. Dat lede van die werkgroep belangrike inligting wat deur die Sojawerkgroep bespreek word en wat hulle ook in Engels op die webwerf wil plaas, moet identifiseer en onder die aandag van die PNS moet bring.

        Lede van die werkgroep

  14. Datums van volgende vergaderings

    Die vergadering neem kennis van die volgende Sojawerk­groepvergadering wat vir 24 Januarie 2005 om 10:00 geskeduleer is. Die volledige skedule vir 2005 is as volg:

    • 24 Januarie 2005
    • 1 Maart 2005
    • 3 Mei 2005
    • 4 Augustus 2005
    • 5 Oktober 2005
    • 6 Desember 2005

  15. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die lede vir hulle teenwoordigheid en insette. Hy wens die lede 'n geseënde Kersfees toe en verdaag die vergadering om 13:30.