Triasien oordrag probleme in die Swartland?

Chris Cumming
PNS konsultant

Een van canola se talle voordele as wisselbougewas is dat, soos bewys in die Departement Landbou Wes-Kaap se langtermyn wisselbouproewe, die daaropvolgende koringoes (en soms nog die een daarna) 'n merkbare verhoging in opbrengs toon in vergelyking met koring wat in monokultuur verbou word.

Volgens sommige produsente word hierdie voordeel egter nie altyd verkry nie. Moontlike redes vir hierdie toedrag van sake kan as volg wees.

Talle produsente in veral die Swartland worstel nog om raaigrasprobleme te bowe te kom en plant canola om die gebruik van alternatiewe onkruiddoders in hul wisselboustelsels moontlik te maak. Meeste van hierdie produsente het raaigras wat weerstandbiedend is teen die chemiese onkruiddodergroepe wat in koring toegedien kan word vir die beheer van eenjarige grasse, met ander woorde die fop's en dim's (Groep A) en die sulfonylureas of te wel die SU's ( Groep B).

Dit bring mee dat die selektiewe eenjarige grasdoders wat in canola benut kon word (almal Groep A) swak of geen beheer van raaigras tot gevolg het. So ook is Cysure (Groep B) wat op die Clearfield cultivars gebruik kan word, grootendeels nutteloos in hierdie situasie. Een van die oorblywende opsies wat wel tot hierdie produsente se beskikking is, is om triasien tolerante (TT) cultivars te plant en 'n triasien onkruiddoder toe te dien. Omdat triasien onkruiddoders vir die suksesvolle beheer van onkruide redelik afhanklik is van toestande wat die oplossing en opname daarvan bevorder (klam grond en verkieslik reën kort na toediening) is produsente geneig om hoër as die geregistreerde dosis van die triasien onkruiddoder toe te dien in 'n poging om die beheer van raaigras te verbeter. Dit is dus nie ongewoon om te hoor dat produsente 2.0kg a.b. triasien per hektaar toedien, hetsy as 'n enkel toediening of as verdeelde toediening terwyl die geregistreerde dosis nie meer as 1.0kg a.b. triasien per hektaar is nie.

Met die toepassing van bewaringsboerdery wat grondversteuring tot 'n minimum beperk, word die triasien onkruiddoder op die grondoppervlakte gekonsentreer en word die probleem van triasien residu oordrag na gevoelige opvolggewasse vererger. In droë jare waar minder triasien in die grondprofiel ingeloog word, kan verwag word dat skade aan die opvolggewasse kan voorkom. Koring, wat gevoelig is vir triasien onkruiddoders, se groei word aanvanklik onderdruk in die jaar na hierdie hoë dossise en behaal dus nie sy volle opbrengspotensiaal nie.

Wat is die oplossing?

Dien die geregistreerde dosis van die triasien, soos op die etiket voorgeskryf, OP DIE REGTE GROEISTADIUM VAN DIE RAAIGRAS, toe. Indien voldoende beheer nie verkry word nie, is die kanse baie goed dat 'n hoër dosis nie beter resultate sal lewer nie. Onkruiddoders wat te laat toegedien word (onkruide is te groot) is in die praktyk is 'n veel groter oorsaak vir swak beheer as wat dosis ooit sal wees. Indien moontlik, dien die triasien onkruiddoder kort voor 'n reënbui toe sodat dit in die grond kan inloog. Wortelopname verhoog die kanse van beter beheer van veral raaigras aangesien die jong saailing oor weining blaaroppervlakte beskik vir blaaropname.

Indien 'n swaar raaigras druk verwag word op landerye bestem vir canola (wat in baie gevalle waar sal wees) kan trifluralin met planttyd toegedien word en indien nodig met triasien opgevolg word om sodoende 'n beter kans te staan om die raaigras volkome te beheer. Nog 'n voordeel van trifluralin in canola is dat dit geen nadelige effek op canola het nie. Waar prakties moontlik, kan trifluralin dus gespuit en vlak ingewerk en die canola direk daarna geplant word. Sodoende word die uitstekende grasdodende eienskappe van trifluralin ten beste benut. Produsente wat steeds van die breedwerpige saaimetode vir canola gebruik maak, kan dus die bespuiting met trifluralin en die breedwerpige uitstrooi en inwerk van canola en trifluralin in een aksie kombineer. Indien daar oesreste van die voorafgaande gewas op die grondoppervlakte is, sal die rol van die grond na saai in sodanige geval aanbeveel word.

Ten einde te voldoen aan die vereistes van die Canola paspoort word aanbeveel dat slegs geregistreerde triasienebevattende-produkte op canola gebruik word. Daardeur word die landbouchemiese maatskappye wat wel die moeite en koste aangegaan het om die produk op canola te geregistreer, ook ondersteun. Verder dien dit ook as motivering vir maatskappye om ander produkte op canola te registreer.